Mae ein rhestr o’r 75fed eitemau yn cynnwys rhodd gan Archif Menywod Cymru.
Sefydlwyd Archif Menywod Cymru ym 1997. Ei nod yw codi proffil menywod yn hanes Cymru ac annog pobl i astudio a deall bywydau’r menywod hynny. Mae’n gweithio gyda gwasanaethau archifau ledled Cymru i sicrhau bod dogfennau sy’n ymwneud â hanes menywod yn cael eu cadw at y dyfodol. Caiff eitemau eu rhoi i’r Archif Menywod ac yna eu gosod yn yr archif leol neu’r corff cenedlaethol mwyaf priodol lle cânt eu cadw yn y cyflwr gorau posibl. Maent ar gael i aelodau o’r cyhoedd eu harchwilio.
Mae Archif Menywod Cymru yn elusen a ariennir drwy danysgrifiadau aelodau. Maent yn cynnal cynhadledd flynyddol bob hydref, yn llunio cylchlythyr rheolaidd ac yn cyflwyno darlith bob blwyddyn yn yr Eisteddfod Genedlaethol. Maen nhw hefyd yn mynd i’r afael â nifer o brojectau. Ar hyn o bryd maen nhw’n cofnodi hanes llafar merched a oedd yn gweithio yn y diwydiannau gweithgynhyrchu ledled Cymru rhwng 1945 a 1975 fel rhan o’r project Lleisiau o Lawr y Ffatri, a ariennir gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri.
Mae casgliadau Archif Menywod Cymru yn Archifau Morgannwg yn cynnwys cofnodion Cangen De Cymru o Gynghrair Ryngwladol Heddwch a Rhyddid y Merched; Cymdeithas Celfyddydau’r Merched, Permanent Waves; cofnodion o ganghennau lleol Merched y Wawr, a Chasgliad Gwersyll Heddwch Merched Comin Greenham, ynghyd â phapurau personol llawer o ferched lleol.
Gallwch gael rhagor o wybodaeth am Archif Menywod Cymru yn http://www.womensarchivewales.org/
Archifau Morgannwg 